YERLİ VE MİLLİ HAVACILIK MOTORLARI
PD 170 MOTORU

PD170, 2.1 litrelik hacime ve 170kg kuru ağırlığa sahip. Motorun ana bloğu ise 18.5kg. Çift alternatörlü ve çift turbo şarjlı olan motor, 20.000ft irtifada 165bg, 25.000ft irtifada 155bg, 30.000ft irtifada ~130bg, 35.000ft irtifada ~105bg ve 40.000ft irtifada ~90bg güç sağlıyor.
PD170’in 40 bin feet irtifada verebildiği 90bg gücü, muadili motorlar 30 bin feet civarında verebiliyor.
PD155, 10 bin 500 feet’e kadar tam güç çıkabilirken PD-70, 20 bin feete kadar güç kaybetmeden çıkabiliyor.
Motor 2400 saatlik uçuş ömrüne sahip. Bir motor üretilirken en kritik konu kullanılacak malzemeler ve motor bloklarının dökümüdür.
Bu konuda Alüminyum türevi bir malzemenin dökümü konusunda yine yerli bir firma olan GÜR METAL ile TEI arasında işbirliği devam ediyor.
TEI-PD222ST Turbodizel Havacılık Motoru
TEI-PD222ST motoru, MALE (Medium Altitude Long Endurance) sınıfı insansız hava araçlarının güç ihtiyacını karşılamak üzere geliştirilmektedir.

Kalkışta 220HP (±2) güç hedefi, tek kademe turboşarj sistemi, yüksek irtifa kabiliyeti, düşük yakıt tüketimi, alüminyum bloklu hafif tasarımı gibi özellikleriyle piyasadaki rakiplerinin ötesine geçerek, kullanıldığı platformların kabiliyetlerini bir üst sınıfa taşıyacaktır.
TEI-PD222ST Teknik Özellikler
Motor Konfigürasyonu | Sıralı 4 Silindir |
Silindir Hacmi | 2,1 Litre |
Hava Besleme | Tek Kademe Turboşarj |
Yakıt Besleme | Ortak Yakıt Hattı (Common Rail) |
Kalkış Gücü (5 dakika) | 222 HP (±2) |
Sürekli Güç | 200 HP |
İrtifa Gücü (@20.000 ft.) | 180 HP |
İrtifa Gücü (@30.000 ft.) | 115 HP |
Yakıt Tüketimi | 220 g/kWh |
Yakıt | JP-8 veya Jet A-1 |
Kuru Ağırlık | 163 kg |
Motor Kontrolü | Yedekli Motor Kontrol Sistemi (MKS) |
Uçak Konfigürasyonu | İtici veya Çekici |
Pervane Kontrolü | MKS Kontrollü Hidromekanik Govarnör |
Elektriksel Güç Üretimi | 2 x 4,5 kW |
TEI-PG50 İki Zamanlı Benzinli
TEI’nin üstün tasarım ve imalat mühendisliği kabiliyetleri ve sahip olduğu teknik altyapı ile azami yerlilik oranıyla yurtiçi imkânlar kullanılarak TÜBİTAK’ın destekleri ile geliştirilen TEI-PG50 2 zamanlı boksör tipi benzinli insansız hava aracı motoru, bu özellikleriyle Türkiye’nin bu güç sınıfında ilk 2 zamanlı havacılık motoru konumundadır.

İki Zamanlı Benzinli
Havacılık Motoru
Seri üretim fazına geçmesi için tüm çalışmaların hızla devam ettiği TEI-PG50 motoru, azami 50 (±2) HP güç ile dikkat çekmektedir. TEI-PG50 motoru, grubunun en iyi irtifa kabiliyetine sahip olup, 30.000 ft yüksekliğe kadar görev yapabilecek durumdadır.
Benzer amaçlar için kullanılan mevcut insansız hava araçları motorlarına göre ürettiği daha fazla güç, sahip olduğu daha yüksek güç/ağırlık oranı, elektronik motor kontrol sistemi, enjeksiyon ve ateşleme sistemleri ile TEI’nin sunduğu hızlı teknik ve lojistik destek özellikleriyle öne çıkan TEI-PG50 motorunun TEI deneysel platformuyla uçuşları başarıyla sürdürülmektedir.
Teknik Özellikler
Motor Konfigürasyonu | Boksör 2 Silindir |
Silindir Hacmi | 0,5 Litre |
Hava Besleme | Doğal Emiş |
Yakıt Besleme | EKÜ Kontrollü Enjeksiyon |
Azami Güç | 50 HP (±2) |
Yakıt | AVGAS 100 LL |
Yakıt Tüketimi | Cruise SFC <400g/kWh |
Tavan İrtifa | 30.000 ft. |
Kuru Ağırlık (Aksesuarlar Hariç) | 20 kg (±1) |
Motor Kontrolü | Elektronik Motor Kontrol Ünitesi (EKÜ) |
Uçak Konfigürasyonu | İtici ve Çekici |
Elektriksel Güç Üretimi (Opsiyonel) | 1,1 kW |
TEI-TJ90 Turbojet motoru
J35 motoruna göre daha yüksek itki sağlayan turbojet motoru geliştirme çalışmaları Ocak 2011 tarihinde başlamıştır. TEYDEB desteği ile yürüyen projede, Mart 2012 tarihinde TUSAŞ’ın Şimşek platformunda kullanılmak üzere iş birliği anlaşması imzalanmıştır.

İlk uçuş testi 5 Haziran 2013 tarihinde gerçekleştirilmiş olup, motor geliştirme testleri devam etmektedir.
ŞiMŞEK yüksek hızlı hedef uçak sistemi için geliştirilen TJ90 motorunun kalifikasyon testleri devam ediyor. 2015 yılı içerisinde TAI tarafından geliştirilen ŞİMŞEK platformuyla ilk test uçuşu başarılı şekilde gerçekleştirildi.
2017 yılı içerisinde Şimşek Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi ile yapılan testlerde 10 bin feet ve saatte 400 kilometre hıza kadar çıkıldı. Motor 20 bin feet ve daha fazlasına da çıkabilecek kapasitedir. Motor geliştirilmeye devam ediyor ve seri üretim için sipariş verilmiş durumdadır.
ŞİMŞEK, hava-hava, satıh-hava, uçaksavar ve füze sistemleri ile atış ve radarla takip eğitimlerinde kullanılacak, savaş uçakların ve füzelerin uçuş karakteristiklerine yakın özelliklere sahip, Yüksek Hızlı Hedef Uçak ihtiyaçlarını karşılayacak.
Kanat açıklığı 1 metre 30 santim, uzunluğu 2 metre 30 santim olan uçağın azami kalkış ağırlığı 75 kilogram. Saatte 740 kilometre hıza ulaşabilen Şimşek, 15 bin feet de bir saat havada kalabiliyor.

TJ90 motorunun başlıca özellikleri ve teknik verileri;
- Azami İtki (N)/(lbf): 400/90
- Özgül Yakıt Tüketimi (kg/N.h)/(lb/lbf.h): 0.15/1.5
- Azami Şaft Hızı (RPM): 100,000
- Kuru Ağırlık (kg)/(lb): 3.6/7.9
- Uzunluk (mm)/(in): 413/16.3
- Çap (mm)/(in): 153/6
- Bakım Aralığı (sa): 25+
- Kerosen ile başlatma
- Elektrik ile başlatma
- EMI/EMC uyumluluğu
- Katapult yüklerine dayanım
- Yer istasyonu ile veri bağlantılı EKÜ
- Askeri standartlara uygun
TEI-TJ35 Turbojet motoru
3.2 metre uzunluğa ve 300 kilogram ağırlığa sahip olacak olan orta menzilli gemisavar füzemizde kullanılacak olan TEİ-TJ300 ilk başarılı ateşleme testini 19 Haziran 2020 tarihinde yapmıştır. TEI-TJ300 motoru 1.3 kN itiş gücü üretebilecek.

- Hava ve propan ile başlatma.
- Yer istasyonu ile veri bağlantılı EKÜ
- Azami İtki (N)/(lbf):178/40.
- Özgül Yakıt Tüketimi (kg/N.h) / (lb/lbf.h):0.135/1.35.
- Azami Şaft Hızı (RPM):120,000.
- Kuru Ağırlık (kg) / (lb):3.1/6.8.
- Uzunluk (mm)/(in):250/9.8.
- Çap (mm)/(in):130/5.1.
TEI-TJ300 orta menzilli gemisavar füze motoru
Füze sistemlerine uyarlanabilmesi için 224 mm kısıtlı çapta bu itki sınıfında güç üretebilen dünyadaki ilk motordur. Motor boyutlarındaki zorlayıcı kısıtlar, ilgili füze sisteminin kullanım alanını birçok platforma uyacak şekilde genişletmektedir. TEI-TJ300 motoru 5000 ft irtifada ses hızının %90’ına varan yüksek hızlarda çalışabilme özelliğine sahiptir. Herhangi bir başlatıcı sisteme (marş motoru) ihtiyaç olmadan rüzgar etkisi (windmilling) ile başlayabilme özelliği platformun hem hava, hem deniz, hem de kara savunma sistemlere uygulanabilmesini mümkün kılmaktadır.

Ayrıca Nisan 2021’de TEI-TJ300 motorumuz 224 mm gibi küçük bir motor çapı ile 1.342 Newton’luk bir itki seviyesine ulaşarak sınıfında bir dünya rekoruna imza atmıştır.
- Azami İtki (N)/(lbf) : 1300/300
- Özgül Yakıt Tüketimi (g/kN.s) : 37,4 (SLS ISA0, yağlama ihtiyacı hariç)
- Kuru Ağırlık (kg)/(lb) : 34/74,9
- Uzunluk (mm)/(in) : 450/17,7
- Çap (mm)/(in) : 240/9,5
KTJ-3200 Turbojet Motor
Kale Havacılık mühendisleri tarafından geliştirilen ve yine ilk prototipi IDEF ’13 Fuarı sırasında sergilenen yaklaşık 9ooshp kapasiteli yeni turboprop motor çözümünün çekirdeğini de Kale-3500 Turbojet Motoru oluşturmaktadır. Milli Hafif Genel Maksat Helikopteri gibi döner kanatlı veya sabit kanatlı hava platformlarında kullanılabileceği belirtilen özgün turboprop motorda KTJ-3200 (Kale-3500) Turbojetinin 40.ooo devirlik hızı serbest türbine 30.ooo devir olarak yansımakta ve redüksiyon ile 1.5oo devir/dakika hıza indirilmekte. Edindiğimiz bilgiye göre motorun geliştirme maliyetleri Kale Havacılık’ın öz kaynakları kullanılarak finanse edilmiştir.

Kale Havacılık; SOM Seyir Füzesinde kullanılacak ilk KTJ-3200 (Kale-3500) Turbojet Motoru’nun tamamlanmasının ardından, kazanacağı teknik alt yapı, bilgi birikimi ve tecrübelerle, SSM tarafından hazırlanan yol haritası doğrultusunda, 2o23’e kadar öncelikle daha yüksek menzile ve çalışma süresine sahip Turbofan Motoru, 1 ton insansız ve 3 ton insanlı helikopterlerde kullanılabilecek Turboshaft Motoru ve insanlı/insansız avcı uçaklarında kullanılabilecek, uzun ömürlü, 1ookN itkiye sahip bir Turbofan Motor üreterek Türk Savunma Sanayi’ne olan katkılarını artırarak sürdürmeyi hedeflemektedir.
KTJ-3200 Turbojet Motoru Özellikleri
- Ağırlık: 48 kg
- Çap: 30 cm
- İrtifa: 5.000 m
- Hız: 900 km/saat (0.95 Mach)
- Uzunluk : 72 cm
- Hizmet Ömrü: 17 saat
- İtki Kuvveti: 3.2kN ve azami 3.5kN [787lbf/357kgf]
- Kullanılacak Sistemler: SOM, Atmaca…
- Yakıt: JP8 ve JP10 Sıvı Jet
- Çalışma Prensibi: Dört kademeli eksenel
- Elektrik Üretim: 6kVA kapasiteli bir alternatör
TS 1400
700 kişilik bir ekip ile TUSAŞ Motor Sanayii (TEI) tarafından üretilen ilk milli helikopter motoru TS1400, üretilen ilk yerli genel maksat helikopteri Gökbey’le semalarda hayallerimizi gerçekleştiriyor olacak. Türk mühendislerinin tasarlayıp, geliştirdiği 1660 beygir güç üretimiyle öne çıkan TS1400 için Türkiye’nin ilk tek kristal türbin kanadı üretimi, yenilikçi termal bariyer kaplama metotları kullanılarak üretimi gerçekleştirildi.

TS1400 MOTOR ÖZELLİKLERİ | ||
Deniz Seviyesi Maks. Kalkış Gücü | : | 1400 shp |
Tek Motor (30 saniye) Gücü | : | 1660mshp |
Maks.Kalkış Gücü/Ağırlık | : | 8.54 shp/kg |
Servis Tavanı | : | 20000 ft |
Çıkış Şaft Hızı | : | 23000rpm |
Ağırlık | : | 195 kg |
BMC Power tarafından geliştirilen 400 beygir gücündeki motor
BMC Power tarafından geliştirilen 400 beygir gücündeki motorun kullanıldığı Vuran 4×4 aracının test sürüşlerine başlandı. 600 beygir gücündeki “Azra” isimli motor ise BMC tarafından üretilen tank taşıyıcı ile 8×8 araca entegre ediliyor

400hp TTZA Motor Projesi Özellikleri:
- 4 Silindir Sıralı Tip
- 8.5 L Yanma Hacmi
- 400 HP Güç
1.500hp BATU Motor Projesi
BATU Güç Grubu Projesi’nin yerli ve milli tankımız ALTAY tankına güç vermesi için SSB tarafından BMC POWER’a verilmiş motor, transmisyon ve soğutma paketinden oluşan güç grubu geliştirme projesidir.
Tank, muhtelif zırhlı araç ve makinalar için BMC Power tarafından geliştirilen 1500 beygir gücündeki motorumuz BATU’nun ilk çalıştırılması Nisan 2021 tarihinde başarılı şekilde gerçekleşti. BATU projesinin BMC Power Test Merkezi’ndeki test ve kalifikasyon çalışmalarına devam etmektedir. Ticarileşme takvimi 2024 yılı olarak hedeflenmektedir.
BATU Motoru Özellikleri:
- 1500 HP Güç Grubu
- 12 Silindir – V Tip Motor
- 6+2 Çapraz Tahrikli Transmisyon
1.000hp UTKU Motor Projesi
SSB adına yürütülen BMC Power’ın motor, transmiyon ve soğutma paketinden oluşan güç grubu geliştirme projesidir. Proje kapsamında geliştirilen güç grubunun 45 Ton ağırlığına kadar olan Yeni Nesil Hafif Zırhlı Araçlara ve Paletli Obüslere güç vermesi planlanmaktadır. Proje bitiş tarihi 2023 yılı olarak planlanmıştır.

1000hp UTKU Motor Projesi Özellikleri
- 1000 HP Güç Grubu
- 8 Silindir – V Tip Motor
- 6+2 Çapraz Tahrikli Transmisyon
Transmisyonlar:
- UTKU Transmisyon
- BATU Transmisyon
600hp AZRA Motor Projesi
BMC Power’ın 600 HP gücündeki içten yanmalı motor geliştirme projesidir. 8×8 tekerlekli zırhlı araçlara ve tank taşıyıcılara güç verecek şekilde geliştirilmektedir. Ticarileşme tarihi olarak 2022 yılı hedeflenmiştir.

600hp AZRA Motor Projesi Özellikleri
- 6 Silindir Sıralı Tip
- 12.8 L yanma hacmi
- 600 HP güç