Türkiye’nin denizaltı çeşitleri sayısı ve özellikleri
Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde birçok çeşit yüzer platform bulunduğunu yukarıda da belirtmiştik. Şu anda bizim inceleyeceğimiz konu sahip olunan denizaltılar üzerinde. Türkiye 12 denizaltıya sahip. Türkiye’nin sahip olduğu denizaltılar üç ayrı sınıfa ayrılıyor. Bu sınıflar Ay Sınıfı, Preveze Sınıf ve Gür Sınıfı… Bu sınıflara göre denizaltıların büyüklüğü, kabiliyetleri ve özellikleri değişiyor. Bu değişiklikler denizaltıların hangi görevlerde kullanılacağını belirliyor.
Reis Sınıfı, Havadan Bağımsız Tahrikli, Yeni Tip Denizaltı Projesi ve Su üstü Platformlarına Karşı Gelişen Hava ve Füze Tehditleri
Yeni Tip Denizaltı Projesi (YTDP) kapsamında üretilecek olan altı adet Reis sınıfı denizaltılardan ilki TCG Piri Reis S-330 denizaltısı 22 Aralık 2019 tarihinde havuza çekildi. Aynı törende projenin 5’inci denizaltısı olan TCG Seydi Ali Reis’in de ilk kaynağı yapıldı
1-Yeni Tip Denizaltı Projesi-YTDP Yani Reis Sınıfı Havadan Bağımsız Tahrikli Denizaltı Projesi ve HBT Kabiliyetinin Stratejik Önemi.
Yeni Tip Denizaltı Projesi (YTDP) kapsamında üretilecek olan altı adet Reis sınıfı denizaltılardan ilki TCG Piri Reis S-330 denizaltısı 22 Aralık 2019 tarihinde havuza çekildi. Aynı törende projenin 5’inci denizaltısı olan TCG Seydi Ali Reis’in de ilk kaynağı yapıldı.
Alman U-214 sınıfı İngilizce kısaltması AIP olan bundan sonra kısaca HBT diyeceğim havadan bağımsız tahrik sistemli denizaltıların Türkiye’ye yönelik ihraç versiyonu olan ve Almanların Tip 214TN olarak sınıflandırdığı denizaltılar Türkiye’de “Reis“ Sınıfı olarak isimlendirilmekte. Öncelikle şunu belirtmek isterim ki: aynı tip denizaltıların Yunanistan, Güney Kore ve Portekiz’in yaşadığı sorunlar bir zaman çok konuşulmuştu. Ancak Türkiye’nin denizaltıları inşa edilmeden önce tüm stabilite ve yapısal hesaplamaları Türk subay ve mühendisleri tarafından dizayn ofisinde yeniden tasarlanıp düzeltilerek denizaltılarının sorunsuz olması sağlanmıştır.
YTDP ile HBT/AIP kabiliyetli altı adet Reis Sınıfı denizaltının HDW Tersanesi tarafından sağlanacak teknik destek ve teknoloji transferi ile Gölcük Tersanesi Komutanlığı’nda inşasının planlandığı projeye göre; 2022 yılında Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilecek olan S-330 TCG Piri Reis denizaltısını sırası ile,
-2023 yılında S-331 TCG Hızır Reis,
-2024 yılında S-332 TCG Murat Reis
-ve yine her yıl bir tane olmak üzere 2027 yılına kadar
-S-333 TCG Aydın Reis,
-S-334 TCG Seydi Ali Reis,
-S-335 TCG Selman Reis denizaltı gemileri takip edecek.
Teknik Özellikler
- Uzunluk: 68 metre
- Kiriş: 6,3m
- Yükseklik: 13m
- Deplasman: 1,690t (Yüzeyde) / 1,860t (Dalmış Durumda)
- Hız: 12kt (Yüzeyde) / 20kt+ (Dalmış Durumda)
- Menzil:12.000 deniz mili (6kts hız) (Yüzeyde)
420 deniz mili (8kts hız) (Dalmış Durumda)
1.250 deniz mili (4 kts hız + AIP) -
- Görev Derinliği: 250m
- Görev Süresi: 84 gün
- Mürettebat: 27
Tahrik Sistemleri
- Dizel Motor: 2x MTU 16V-396
- Şarj Jeneratörleri: 2x Ntb56.40-10 0.97 MW
- Elektrik Motoru: 1 x Siemens Permasyn (2.85 MW)
- Pervane: 7 kanatlı, sessiz
- Silah Sistemleri
- 8x 533mm Torpido Kovanı (MK-46, AKYA)
- 4x Sub-Harpoon Kovanı (8 adete dahil)
HBT sistemi yakıt hücreleri dâhil olarak Alman firmasından tedarik edilen denizaltının tasarımı da Alman firmasına ait olup üretimi Türkiye’de yapılmaktadır. Bu açıdan denizaltı milli denizaltı değil, sadece büyük oranda yerli üretimdir. Ancak içinde bazı milli sistemler de vardır ki info-grafiklerde görülmektedir.
Proje kapsamında denizaltının beyni denebilecek Denizaltı Bilgi Dağıtım Sistemi HAVELSAN tarafından geliştirilmiştir. Ayrıca ASELSAN, AYESAŞ, STM, KOÇ BİLGEM, TÜBİTAK-BİLGEM ve MİLSOFT firmaları tarafından çeşitli sistemler geliştirilmiş ve uygulanmıştır.
Havadan bağımsız tahrik sistemine sahip denizaltı gemileri suyun altına iken gücünü elektrik üretiminden veya akülerden alıyor. Bu sırada dizel motorlar kullanılmadığı için personelin hava ihtiyacı dışında dizel motor için havaya ihtiyaç duymuyor. Su altında yani şnorkel ile veya su üstünde yüksek hızda seyir sırasında dizel motorlarını kullanırken, düşük hızda sessiz seyir için HBT Sistemi’nden yararlanıyor. Dolayısı ile personel hava ihtiyacı hariç 3-4 haftaya kadar hava şnorkeli çıkarmadan seyir yapabildiği söyleniyor.
Ay Sınıfı’nın Deniz altı Özellikleri
Sahip olduğumuz Ay Sınıfı denizaltılar Almanya’da üretilmiş ve 1975 yılında hizmete girmiştir. 1975 yılında üretilen denizaltılar Türk Savunma Sanayii firması olan STM tarafından modernize edilmiş ve 2020’li yıllara kadar kullanım amacı güdülmektedir. Ay Sınıfının 2020 ve sonrasında görevini Reis sınıfı denizaltılara bırakması bekleniyor. Reis Sınıfı denizaltılar ilerleyen yıllarda Türkiye’de öz kaynaklar ve geliştirmelerle üretilecek. Ay Sınıfı denizaltılarımızın isimleri TCG BATIRAY (S-349), TCG YILDIRAY (S-350), TCG DOĞANAY (S-351), TCG DOLUNAY (S-352)
| Ay Sınıfı Denizaltıların Ana Karakteristikleri | |
| Boy-En-Draft | 61,2 x 6,2 x 5,5 mt |
| Deplasman Tonaj | Satıhta : 980 t. Dalmış : 1185 t. |
| Ana Tahrik | Dizel – Elektrik/ 4 MTU Dizel / 4600 HP / 1 Pervane |
| Sürati | 11 kts satıhta / 22 kts dalmış |
| Seyir Siası | Satıhta 8 kts / 7500 nm |
| Personel | 9 Subay – 25 Astsubay – 2 Uzman Erbaş – 3 Erbaş/Er |
Preveze Sınıfı’nın Deniz Özellikleri
Preveze Sınıfı’nda bulunan denizaltılar 1994 yılında hizmete girmiş ve Ay Sınıfı denizaltılar gibi Almanya’da üretilmiştir. Preveze Sınıfı’ndaki denizaltılar diğer denizaltı sınıfındaki denizaltılar gibi zaman zaman NATO tatbikatlarına katılıyor. Bu tatbikatlarda Türkiye’yi başarıyla temsil eden Preveze Sınıfı denizaltılarımızın isimleri ise TCG PREVEZE (S-353), TCG SAKARYA (S-354), TCG ANAFARTALAR (S-356), TCG 18 MART (S-355)
Gür Sınıfı’nın Deniz Özellikleri
Türkiye’nin en gelişmiş denizaltı sınıfı olan Gür Sınıfı da Almanya’da üretilmiş ve 2004 yılında hizmete girmiştir. Yeni olmalarının verdiği avantajla Gür Sınıfı en gelişmiş sistemlere ve silahlara sahiptir. Üretimlerinin yabancı ülkelerde olmasına rağmen bütün denizaltılarda Türk üretimi ana sistemler ve silah sistemleri bulunur. Ayrıca Türkiye ilerleyen yıllarda Reis Sınıfı’nı Gölcük Tersanesi’nde inşa ederek Türk Deniz Kuvvetlerine güç katmayı planlamaktadır. Gür Sınıfı’ndaki denizaltılarımız: TCG GÜR (S-357), TCG ÇANAKKALE (S-358), TCG BURAKREİS (S-359), TCG I.İNÖNÜ (S-360)
STM 500 Mini Denizaltı
STM 500, STM’nin kendi öz kaynaklarıyla geliştirdiği bir mini denizaltıdır. Özellikle Ege Denizi gibi alanlarda etkili bir unsur olabilecek STM 500 ülkemizin yanı sıra denize kıyısı olan pek çok ülkenin, 21. Yüzyılın hızla değişen jeopolitik ve askeri yapılanmaları çerçevesinde ihtiyaçlarına cevap verebilecek, hem sığ sularda ve hem de açık deniz şartlarında görev alabilecek, en son teknolojik gelişmeleri ve keşif gözetleme, özel kuvvetler harekâtı, denizaltı harbi gibi, global taktik ihtiyaçlara cevap verecek donanımları bünyesinde barındıracak son teknoloji ürünü kompakt bir denizaltı olarak tamamı STM mühendislerince STM öz kaynaklarından faydalanılarak tasarlandı.
Yurtdışı talepler için de görüşmeleri hali hazırda sürdürülen proje, belirli safhalardan oluşuyor ve STM’nin Stratejik Planları çerçevesinde ilerliyor.
Platform; 18 kişilik mürettebata ek olarak 6 kişilik Özel Kuvvetler ekibi ile 30 gün boyunca 250 metreden derinlerde görev icra edebilirken, 4 adet atışa hazır torpido kovanı ile toplamda 8 adet ağır torpido ve güdümlü füze atış gücüne haiz olmaktadır.
KABİLİYETLER | YETKİNLİKLER
• Denizaltı Harbi
• Özel Harekât
• İstihbarat, Gözetleme ve Keşif
• Mayın Harbi
• Sığ Su Operasyonları
• İnsansız Sualtı/Hava Araçları Operasyonları
• Dalma Derinliği: 250+ metre
• Denizde Kalış Süresi: 30 gün
Deniz altı SENSÖRLER VE SİLAHLAR
• Savaş Yönetim Sistemi
• Seyir Radarı
• Optronik Seyir ve Hücum Periskopları
• Torpido Karşı Tedbir- Aldatıcılar
• Elektronik Destek Tedbirleri (ESM)
• Yüzer Anten (BWA)
• Sonarlar: CAS, CTA, PRS, MAS, IDRS, ONA
• 4 torpido kovanı (Güdümlü Füze uyumlu 2 kovan) ve ilave 4 torpido depolama kapasitesi
ANA TAHRİK SİSTEMİ
• Kalıcı İkazlı Tahrik Motoru (yaklaşık 1,5 MW)
ELEKTRİK SİSTEMİ
• 2x Dizel Jeneratör
• Lithium-Ion Bataryalar
• Opsiyonel: Havadan Bağımsız Tahrik Sistemi
YAŞAM MAHALLİ
• 18 personel için konforlu yaşam alanı
• +6 Özel Kuvvetler personeli için ilave yaşam alanı
• Kaptan Kamarası
• Aşhane, kuru erzak, buz odaları, ayrı yemekhaneler