Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda yürütülen Hürjet Projesi’nde ilk uçuşa yönelik olarak yoğun bir çalışma yürütülüyor.

Hürjet, Ağustos 2017’de Jet Eğitim Uçağı Geliştirme Projesi olarak başlatıldı.

Nisan 2018’de kavramsal tasarım aktiviteleri, Temmuz 2019’da ön tasarım faaliyetleri, Şubat 2021’de kritik tasarım faaliyetleri başarıyla sonuçlandırıldı, tasarım döngülerinin sonuçlanmasıyla üretim faaliyetlerine geçildi.

Yaklaşık 8 bin parçadan oluşan Hürjet için parça üretimlerine Ocak 2021’de başlandı. Üretilen parça ve ekipmanlar son montaj hattında uçaktaki yerini aldı.

Hedef ayda 2 Hürjet üretmek

Proje kapsamında ilk aşamada üretilecek 2 prototipe yönelik çalışmalar büyük oranda tamamlandı. Prototiplerden biri dayanım, diğeri uçuş testlerinde kullanılacak. Dayanım testinde kullanılacak prototip hangardan çıktı ve tam boy statik testlerine tabi tutulacak. Uçuş yapacak prototiple ise yakın zamanda yer testlerine başlanacak.

Hürjet, motor entegrasyonu ve yer testleriyle 18 Mart 2023’teki ilk uçuşuna hazırlanacak. Sonrasında yürütülecek testler ve geliştirme faaliyetleriyle Hürjet’in 2025’te envantere girebilir hale gelmesi amaçlanıyor. Seri üretim döneminde ayda 2 Hürjet üretim kapasitesine ulaşılması hedefleniyor.

Hürjet için Ocak 2022’de Savunma Sanayii İcra Komitesinde seri üretim kararı alındı. İlk aşamada Hava Kuvvetlerine 16 Hürjet teslim edilecek. Malezya’daki 18 uçaklık hafif taarruz uçağı ihalesine de Hürjet ile teklif verildi.

Farklı görevlerin üstesinden gelecek

Tek motorlu ve tandem kokpitli Hürjet, üstün performans özellikleri ile modern savaş uçağı eğitiminde kritik bir rol oynamak üzere tasarlandı. Hürjet, harbe hazırlık geçiş eğitimi, hava devriyesi (silahlı ve silahsız) ve akrobatik gösteri uçağı gibi roller icra edebilecek.

Yaklaşık 14 metre uzunlukta, 5 metre yükseklikte ve 9,5 metre kanat açıklığında olacak Hürjet, 1,4 mach hıza ulaşabilecek, azami 45 bin feet seviyesinde uçuş gerçekleştirebilecek.

Uçakta üçer adet kanat altında ve bir adet gövde altında olmak üzere 7 istasyon bulunabilecek, bunlara farklı faydalı yükler takılabilecek. Hürjet, 3 tona yakın faydalı yük taşıyabilecek.

Üzerinde çalışılması planlanan konfigürasyonlar; Harbe Hazırlığa Geçiş Eğitimi, Hafif Taarruz (Yakın Hava Desteği), Eğitimlerde Karşıt Kuvvet Görevi, Hava Devriyesi (Silahlı ve Silahsız), Akrobatik Gösteri Uçağı, Uçak Gemisi Uyumlu Uçak olarak belirtiliyor.

Proje kapsamında iki adet prototip uçabilir uçak ile test faaliyetlerinde kullanılmak üzere bir adet statik ve bir adet yorulma test uçağı üretilmesi planlanıyor.

Hürjet hangi mühimmatları kullanacak detaylar için tıkla?

“HÜRJET Parçaların yüzde 80’i yerli ve milli olarak yan sanayide üretilecek”

2021 Ocak ayında başlayan detaylı teknik resim yayınlama faaliyetlerine Kritik Tasarım Aşaması tamamlandıktan sonra hız verilmiştir. Faaliyetlerin Mayıs 2021’de tamamlanması hedefleniyor. Teknik resimleri yayınlanan parçalar, TUSAŞ Ar-Ge ve Prototip Genel Müdür Yardımcısı tarafından öncelikle yan sanayide üretilmeye başlandı. Bu kapsamda üretilecek parçaların yüzde 80’inin yerli yardımcı sanayi firmaları tarafından, yüzde 20’sinin TUSAŞ tarafından üretilmesi planlanıyor.

Yaklaşık 500 TUSAŞ personelinin çalıştığı projenin ekip tasarım faaliyetlerinin tamamlanma oranı yaklaşık yüzde 66’ya ulaştı ve üretime başlandı. İlk montaj aleti kurulumunun devam ettiği belirtildi. Bileşen seviyesi montajının Ağustos 2021’de başlaması ve Mart 2022’de tamamlanması planlanıyor. Ardından, Nihai Montaj Hattı ve Yer / Uçuş Test faaliyetlerinin TUSAŞ Uçak Genel Müdür Yardımcısı tarafından yapılması planlanıyor.

HÜRJET Jet Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı

HÜRJET, maksimum Mach 1.2 hızında ve maksimum 45.000 ft ( 13716,0 m ) irtifada uçacak şekilde tasarlanılıyor ve en son teknoloji görev ve uçuş sistemleri ile donatılıyor. HÜRJET’in 2721 kg faydalı yük kapasiteli Hafif Taarruz Uçağı modeli, ülkemizle birlikte dost ve müttefik ülkelerin silahlı kuvvetlerinde hafif saldırı, yakın hava desteği, sınır güvenliği, terörle mücadele gibi görevlerde kullanılmak üzere silahlı hale getirilecek. Olası operasyonlarda silahlı HÜERJET ile aktif şekilde operasyonlara dahil olarak ana jetlerimize uçuş destek olabilir veya jetlerimizi kaldırmadan Hürjet ile de operasyon bölgesine müdahale edebiliriz, jetlere göre çok ucuz ve etkin olması beklenmekte.

Proje kapsamında geliştirilen HÜRJET Konfigürasyonları ise şu şekilde: Harbe Hazırlığa Geçiş Eğitimi, Hafif Taarruz (Yakın Hava Desteği), Eğitimlerde Karşıt Kuvvet (Red Flag) Görevi, Hava Devriyesi (Silahlı ve Silahsız), Akrobatik Gösteri Uçağı, Uçak Gemisi Uyumlu Uçak.

HÜRJET TCG Anadolu’ya yönelik çalışmalar

Hürjet’in, Türkiye’nin en büyük savaş gemisi  TCG Anadolu’ya iniş kalkış yapabilmesine yönelik çalışmalara ilişkin; Deniz Kuvvetleri Komutanlığımızla yaptığımız toplantılarda bu hususu değerlendirildi.

Uçağın yaklaşık 14 metre uzunlukta, 4 metre yükseklikte ve 9,5 metre kanat uzunluğunda olmasının hedeflendiğini belirten Çopur, tek motorlu uçağın maksimum hızının 1,3 macha kadar çıkmasını hedeflediklerini, 45 bin feet seviyesinde uçuş gerçekleştirebileceğini bildirildi. Uçakta üçer adet kanat altında ve bir adet gövde altında olmak üzere 7 istasyon olduğunu ve bunların farklı amaçlar için kullanılabileceğini dile getirdi.

HÜRJET’in özellikleri yenilendi

Yenilenen ve yeni açıklanan özellikler şöyle:

– Motorun itki kuvveti 17.000 lbf’ten, 19.200 lbf’e olaçak.

– Azami hız 1.2 Mach’tan, 1.4 Mach’a çıkacak.

– Uçak tam otorite dijital kontrollü uçuş sistemine sahip olması.

– Gelişmiş insan makine arayüzü, F-35 ve MMU için asgari çalışma zamanı sağlayacak.

– Intra & Inter veri linkine sahip olması

– Ve Otonom operasyonlar için APU sistemine sahip olması.

– Tüm bu özellikleriyle T-38 Talon uçaklarının yerini alacak olmasının yanında F-16 uçaklarına da operasyonlarda destek sağlayabilecek ve bununla beraber bir akrobasi uçağı olarak da kullanılabilecek.

HÜRJET UÇAĞININ TEKNİK ÖZELLİKLER

*Kanat Açıklığı 9,5 m
*Uzunluk 13,6 m
*Yükseklik 5,1 m
*Kanat Alanı 35 m^2
*İtki 17.600 lb
*Azami Hız 1,4 Mach
*Servis Tavanı 45.000 ft
*G Limiti +8 G/-3 G
*Menzil 2222 km