Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ile Türk Havacılık Uzay Sanayii (TUSAŞ) arasında imzalanan sözleşme kapsamında geliştirilen T625 GÖKBEY Helikopteri, TEI tarafından milli imkanlarla geliştirilen ve üretilen TS1400 Turboşaft Motoru ile ilk test uçuşunu başarılı şekilde tamamladı.
TEI Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, yerli olarak üretilen motorların kullanımına ve takvimine ilişkin merak edilen bazı soruları yanıtladı.
“Aslında şu anda bizim motorumuz (TS1400) çift kullanımlı olarak lisanslı. Yani hem askeri hem de sivil uygulamalarda kullanılabiliyor. ATAK helikopteri askeri bir uygulama. Motor isterlerinde bir tık daha öte şeyler oluyor. Onlarla ilgili sorunların büyük bir kısmını çözdük. Yani TS1400, ATAK’ı da rahatça uçurabilecek durumda. Direkt olarak yabancı motorun yerine sığabiliyor ve daha fazla güç üretebiliyor. Tabi sözleşmede sıkıntı olabilir bunlar TUSAŞ’ın bileceği şeyler. “
T629 Taarruz Helikopterine Yerli Motor Güç Verecek!
TUSAŞ Helikopter Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Demiroğlu, Defence Turk ile yaptığı röportajda TS1400’ün askeri kullanım olarak hem mevcut T129 ATAK taarruz helikopterlerine entegrasyonun hem de özgün tasarım T629 taarruz helikopterinin geliştirilmesi seçeneklerinin değerlendirildiğini cevabını verdi. Demiroğlu şu ifadelere yer verdi:
“İlk seri imalat motorlarımızı önümüzdeki yıl bitmeden vereceğiz”
Akşit; “Yerli motorlarla GÖKBEY’in uçuşlarının başladığı ve sürecin nasıl devam edeceği” sorusuna uçuş testlerinin daha da artacağı ve zorlaşacağına dikkat çeken açıklamalarda bulundu:
“İnşallah bu uçuş testleri daha artarak, daha zorlaşarak devam edecek. Gerçi biz motoru uçarken karşılaşabileceği her şartta test ettik ama yerde test etmek uçarken test etmek gibi olmuyor. Zaten diğer araçlarda da öyle. Meşhur problemlerden birisi; tank motoru, şanzımanı. Koreliler bunları tek başına ayrı ayrı yaptıklarında gayet güzel çalışıyordu ama tanka taktıklarında sorun yaşadılar. Bunlar beklenen şeyler; çünkü motorun araçla etkileşimi, titreşim etkileşimleri, birbirini tetikleyen frekanslar olabiliyor öngörülemeyen.
Bu gibi sorunları testler sırasında hepsini teker teker inşallah bulup çözeceğiz. Yoksa zaten sorun yok. Bunlar biraz daha süre alacak ama inşallah önümüzdeki yıl bitmeden ilk seri imalat motorlarımızı vermeyi hedefliyoruz. Bayağı yaklaştık artık.”
“TS1400; T-129 ATAK’ı da rahat uçurabilecek durumda”
“Aslında şu anda bizim motorumuz TS1400 motoru çift kullanımlı olarak lisanslı. ‘Duo use’ şeklinde geliştiriyoruz. Yani hem askeri hem sivil uygulamalarda kullanılabilecek. ATAK helikopteri tamamen bir taarruz helikopteri, askeri bir uygulama. Bunda motor isterlerinde bazı öte şeyler daha var. Onlarla ilgili sorunların ciddi bir kısmını çözdük.
Az bir yolumuz kaldı. Yani aslında şu haliyle motorumuz aslında ATAK’ı da rahat uçurabilecek durumda. Ama tabii ki başka sözleşmesel şeyler de olabilir. Onlar tabii TUSAŞ’ın bileceği işler. Ama şu anda motorumuz direkt birebir mevcut motorun yerine sığabiliyor. Ve onun verdiğinden daha fazla güç üretebiliyor.”
Gökbey helikopteri 6 ton toplam kalkış ağırlığına, 12 yolcu kapasitesine, 306 km/sa azami sürate, 20.000ft servis tavanına 3,8+ saat havada kalış süresine sahip GÖKBEY, harici yakıt tankıyla yaklaşık 5 saat havada kalabiliyor ve azami 948 kilometre menzile ulaşabiliyor.
TS-1400 motoruyla ilgili iddialar
Gökbey’in yerli/milli motor TS-1400 ile havalandığı görüntüler hepimizi gururlandırdı. Ancak bu güzel haberin ardından özellikle sosyal medyada kasıtlı bir karalama kampanyası başladı ve TS-1400 motoru hedef alındı. Hatta söz konusu uçuşta TS-1400’ün kullanılmadığı gibi iddialar yayıldı.
Mehmet Demiroğlu bu tür kasıtlı iftiralara cevap dahi vermek istemediğini söylüyor ancak kimsenin aklında bir soru işareti kalmaması için bazı bilgiler de paylaşıyor.
O gün Gökbey’in TS-1400 motoruyla uçtuğunu üzerine basarak söylüyor Demiroğlu ve “Böyle asılsız şeylere kimse inanmasın. Biz bunları yapabilecek kabiliyetteyiz. Gökbey’i yaptık, Atak’ı yaptık, ardından ATAK-2’yi yaptık. Karalamalara kimse kulak asmasın ve burada çalışan mühendislere güvenmeye devam etsin” diyerek sözlerini tamamlıyor.
One thought on “TS1400 motoru ATAK T129 da uçuracak”