SOM ve ATMACA füzelerinin yerli motoru KTJ-3200 teslim edildi

KTJ-3200 Turbojet Motor

Kale Arge tarafından tamamen yerli imkânlarla özgün olarak geliştirilen KTJ-3200, özellikle seyir füzeleri, hedef uçak, vb. insansız platformlara yönelik kullanım için optimize edilmiş bir Turbojet Motor’dur. Kompakt tasarımı ile yüksek itki, düşük yakıt tüketimi ve farklı irtifa/hız şartlarında başlatılabilme özelliklerine sahiptir. Türkiye’nin ilk milli Turbojet Motoru olma özelliğine sahip KTJ-3200, Kale Arge Geliştirme ve Test Merkezinde bulunan İrtifa Test Sistemi kullanılarak, farklı irtifa/hız şartlarındaki performansını kanıtlamıştır. KTJ-3200 üstün özellikleri sayesinde, yapılacak bazı modifikasyonlarla farklı hava platformlarına adapte edilebilecektir.

Üretimi tamamlanan KTJ-3200 Turbojet Motorlarının Fabrika Kabul Testlerinin tamamlanmasının ardından 2022 yılının ikinci yarısında teslimatlarına başlandı. Bu kapsamda Standoff füzesi için bir KTJ-3200 Tübitak Sage’e, bir diğeri ise Roketsan’a teslim edildi.  Testleri tamamlanan KTJ-3200 Turbojet Motorları, füze/platform üzerinde fiili uçuştan önce ilgili füze üreticisi tarafından yerde test ediliyor.

Mart 2021’de, SSB Motor ve Güç Aktarma Sistemleri Daire Başkanı Mesude Kılınç, turbojet motoru KTJ3200 için testlerin tamamlandığı bilgisini vermişti. Kılınç, KALE Grubu’nun SOM ve ATMACA gibi milli füze platformlarının itki ihtiyacını karşılayabilmek için geliştirilen KTJ3200 turbojet motorunun geliştirme testlerinin tamamlandığını söylemişti Ayrıca turbojet motorunun kabul testlerinin de 2021’de tamamlanmasının hedeflendiğini belirtmişti.

2022 yılını hem KTJ-3200’ün entegrasyonu ve seri üretimi, hem de yeni motorların (KTJ-1750, KTJ-3700 ve ARAT gibi) kalifikasyonu ile geçirmeyi öngören Kale Arge, üretim ve test altyapısını da bu süreçte daha da büyütüp geliştirmeyi hedeflemektedir. Şirket hem yurt içi hem de yurt dışındaki potansiyel müşterilerden gelecek siparişleri göz önünde bulundurarak her yıl 100’den fazla turbojet motor ihtiyacı olacağını öngörmektedir.

KTJ-3200 Turbojet Motor

4 kademe eksenel kompresör (sıkıştırma oranı 6’ya yakın, dolayısıyla yakıt tüketimi düşük ve termodinamik açıdan çok verimli), dairesel (annular) yanma odası ve tek kademe türbinden oluşan 3.200N itki gücü kapasiteli KTJ-3200 Turbojet Motoru, 63cm uzunluğunda, yaklaşık olarak 30cm çapında ve 50kg ağırlığındadır.

Üzerinde uzun yıllar mühendislik çalışmaları yapılmış ve optimize edilmiş bir motor olan KTJ-3200, performans ve itki gücü açısından muadilleri ile benzer kabiliyetlere sahip olsa da muadillerine kıyasla hem daha uzun ömürlü (hem içindeki aerodinamik komponentler olarak, örneğin motorda çok daha ileri düzeyde bir türbin malzemesi kullanılmakta bu sayede motorun türbin ömrü çok daha uzun, hem de yerli tasarım ve üretim rulmanlar muadillerine göre daha uzun ömürlü) hem de çok daha düşük yakıt tüketimi değerlerine sahip.

Düşük yakıt tüketimi ve farklı irtifa/hız şartlarında başlatılabilme özellikleri ile dikkat çeken KTJ-3200, SOM ALCM ve ATMACA Gemisavar Seyir Füzelerinin görev zarfına uygun olarak 5.000m irtifada ve Mach 0.95 süratte çalışabilecek şekilde tasarlanmıştır. Ancak, KTJ-3200’ün başlatma zarfı muadil motorlara kıyasla çok daha geniş. Bu sayada motor çok düşük hızlarda dahi çalıştırılabiliyor. Piroteknik ateşleyici ve rüzgâr etkisi ile çalıştırma (windmilling) özelliğine sahip KTJ-3200’ün geliştirme ve test sürecinde Kale ArGe Tuzla Geliştirme ve Test Merkezi yerleşkesinde bulunan İrtifa Test Sistemi önemli bir rol oynamıştır.

Kale Arge, 0-5km irtifaların ve 0.95M hızlara kadar hızların simüle edilebildiği bir motor test sistemi olan İrtifa Test Sistemi’nin çalışma/test irtifa koşullarını halihazırda hem ARAT Projesi hem de KTJ-3700 Turbojet Motorunun testleri için 10.000 metreye çıkarmak üzere çalışmalarına devam etmektedir. Bu sayede yerden 10.000m yukarıdaki hava şartları simüle edilebilecek ve testler ile motorun o şartlarda nasıl davrandığı gözlemlenebilecek.

KTJ-3200 Turbojet Motoru Özellikleri 

• Ağırlık: 48 kg
• Çap: 33 cm
• İrtifa: 0 – 5.000 m
• Hız: 900 km/saat (0.95 Mach)
• Uzunluk : 63 cm
• Hizmet Ömrü: 17 saat
• İtki Kuvveti: 3.2kN ve azami 3.5kN [787lbf/357kgf]
• Kullanılacak Sistemler: SOM, ATMACA…
• Yakıt: JP8 ve JP10 Sıvı Jet
• Çalışma Prensibi: Dört kademeli eksenel
• Elektrik Üretim: 6kVA kapasiteli bir alternatör