MMU’nun F110 motorları Türkiye’de üretilmesi için çalışmalar sürüyor

MMU’nun F110 motorları Türkiye’de üretilmesi için çalışmalar sürüyor

Milli Muharip Uçak’ta (MMU) milli motor hazır olana kadar kullanılması planlanan F110-GE-129E motorunun Türkiye’de üretilmesi için çalışmalar sürüyor.

TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.(TEI) Genel Müdür Mahmut Faruk Akşit Röportajda:

MMU’da milli motor hazır olana kadar kullanılması planlanan F110-GE-129E motoru ile ilgili bilgiler veren Akşit, “Ülkemizin ihtiyacı olan Milli Muharip Uçaklarına (MMU) ilk etapta güç verecek F110-GE-129E motorlarının üretimlerinin yerlileştirmesi ve TEI tarafından Eskişehir tesislerimizde yapılması için çalışmalarımız devam ediyor. Bu çerçevede platform üreticisi TUSAŞ ve ana motor üreticisi GE (General Electric) ile yerli üretimi azami seviyede tutacak bir iş modeli üzerinde çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.

2-3 Haziran 2022 tarihinde gerçekleştirilen 9. Hava ve Aviyonik Sistemleri Semineri kapsamında açıklamalarda bulunun Savunma Sanayii Başkanlığı Uçak Daire Başkanı Abdurrahman Şeref Can, MMU’da kullanılacak ilk F110-GE-129E motorunun Türkiye’ye teslim edildiğini belirtmişti.

F110 motorunun avantaj ve dezavantajları
F110 motorunun avantaj ve dezavantajları

TF-X için seçilen F110 motorunun avantaj ve dezavantajları

F110 olarak isimlendirilen bu motorların tabii ki farklı versiyonları mevcut. TF-X’de kullanılması düşünülen motorlar ise 29.000 lbf ila 32.500 lbf (13 ton – 14.7 Ton) arasında bir itki kuvveti ürettiği söyleniyor. Bu da çift motor olarak kullanıldığı takdirde uçağın performansının yüksek olacağı anlamına gelebilir. MMU için yine de etkili motor olmayacağını belirtmek isterim

F-16’dan bildiğimiz kadarıyla bu motorlar boyut olarak da büyük hacme sahip motorlar. Dolayısıyla TF-X’in de büyük gövdeli bir uçak olacağını, buna da bağlı olarak menzil ve harekat yarıçapı gibi değerlerin artabileceğini, mühimmat konusunda daha avantajlı hale gelebileceğini söyleyebiliriz.

 Avantajları bu şekilde. ancak dezavantajları da var. Şimdi de dezavantajlarını yazalım:
 
En büyük dezavantaj motorun ABD üretimi olması. Şimdiye kadar bizlere ne kadar zorluklar çıkardığını unutmamak lazım.
 
 Motorların hacimli motorlar olması performans konusunda her ne kadar avantaj şeklinde yorumlansa da en nihayetinde bu aletlerinde bir ağırlığının olduğunu düşünürsek, kapladıkları alanlar olduğunu düşünürsek uçağın tasarımının negatif yönde etkilenme ve değişme ihtimali de azımsanmayacak kadar fazla seviyede var. Yani tercih edilen motorlar belki bizim tahmin ettiğimiz kadar performans sağlamayabilir. Uçağın tasarımını olumsuz anlamda etkileyebilir ve yine bir performans kaybına yol açabilir. Gövde tasarımının büyümesi şuan burada aklımıza gelmeyen başka sorunlara yol açabilir. örnek ani manevra dönüşleri alçalma ve yükselme dog fight vb.
MMU'unun ilk F110 motorları teslim edildi
MMU’unun ilk F110 motorları teslim edildi
 
En nihayetinde eski teknoloji temelli olan bu motorlar her ne kadar güncellenmiş olsalar da 5. nesil uçaklarda bulunması gereken düşük radar kesit alanına sahip nozzle (egzoz) teknolojisiyle uzaktan yakından alakaları olmaz. Bir ihtimal üzerine çalışmalar yapılır belki fakat bunun da ne kadar etkili olacağı yine tartışma konusu olur. 5. nesil uçakların ana etmenlerinden biri olan radarda düşük görünürlük kabiliyeti bu motorlar ve onların nozzlelarından kaynaklı olarak negatif yönde etkilenecektir. Yani bu motorlar havada yüksek ses ve ısı yaydığından uçağı görünür hale getirecektir.

F110 motorunun Azami itme:

Genel özellikler

  • Tür: Afterburning turbofan
  • Uzunluk: 1.823-2.323 in (4.630-5.900 cm)
  • Çap: 465 in (1.180 cm)
  • Boş ağırlık: 3,920-4,400 lb (1,778-1,996 kg)

Bileşenler

  • Kompresör: 2 spool, 3 fan and 9 HP
    compressor stages
  • Yanma odaları: Annular
  • Türbin: 1 HP and 2 LP stages

Performance

  • Maksimum itki:
  • Dry thrust: 16,610 lbf (0,07388 kN)
  • F110-GE-129: 29.000 lbf (130 kN)
  • F110-GE-132: 32.500 lbf (145 kN)
  • Toplam basınç oranı: 29.9:1-30.4:1
  • Türbin girişi sıcaklığı: 2.750 °F (1.510 °C)
  • İtki-ağırlık oranı: * F110-GE-129: 7.29
  • F110-GE-132: 7.90

Genel karakteristik

  • Tür: Afterburning turbofan
  • Uzunluk: 182.3–232.3 in (463–590 cm)
  • Çap: 46.5 in (118 cm)
  • Kuru ağırlık: 3,920–4,400 lb (1,780–2,000 kg)

Bileşenler

  • Kompresörler: 2 spool, 3 fan and 9 HP
  • Yakıcılar: Annular
  • Türbin: 1 HP and 2 LP stages

Peformans

  • Azami itme:
  • Kuru itme: 16,610 lbf (73.9 kN)
  • F110-GE-129: 29,000 lbf (130 kN)
  • F110-GE-132: 32,500 lbf (145 kN)
  • Genel basınç oranı: 29.9:1-30.4:1
  • Türbin giriş sıcaklığı: 2,750 °F (1,510 °C)
  • Ağırlık oranı:
  • F110-GE-129: 7.29
  • F110-GE-132: 7.90

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir