Türk havacılığının çılgın projesi Milli Muharip Uçak için sevindirici gelişme! Katar devleti, TUSAŞ‘ın MMU güç grubuna dair pazarlık yürüttüğü İngiliz motor devi Rolls Royce’a ortak oldu.
CHP tarafından Türk savunma sanayii projelerine ‘yatırım yapmakla’ suçlanan Katar, İngiliz motor devi Rolls Royce’a ortak oldu. Yıllık 15 milyar sterlinin üzerinde kâr elde eden Rolls Royce, Katar’la birlikte İngiltere topraklarında dev bir kampüs inşa ederek burada yenilikçi teknolojiler geliştirecek.
Katar tarafından bu iş için ayrılan paranın, Avrupa Birliği’nden çıkan İngiltere’ye tek seferde en büyük yatırım miktarı olduğu belirtiliyor. Öte yandan Doha yönetiminin projeye kaç milyar dolar ayırdığı henüz açıklanmadı ancak Rolls Royce-Katar ortaklığı, 2023’te hangardan çıkması ve 2026’da ilk uçuşunu yapması planlanan Milli Muharip Uçak (MMU) için oldukça önemli bir gelişme. Çünkü MMU/TFX’te hangi motorun kullanılacağı konusu şimdiye dek önemli bir soru işaretiydi. Rolls Royce şirketinin MMU motorları için TUSAŞ’la uzun süredir pazarlıklar yürüttüğü biliniyor.
G.E., TRMOTOR, ROLLS ROYCE…
İlk prototiplerinde ABD’li General Electric ürünü ‘F-110’ tipi motorları kullanması beklenen Milli Muharip Uçak, ileriki aşamada sadece bu amaçla kurulmuş TRMotor şirketince imâl edilecek jet motoru ile uçacak. Türkiye yerli ve milli jet motorunu üretmeyi başarana dek, seri üretim MMU’ya hangi motorun güç vereceği uzur süredir tartışma konusuydu.
Katar’ın İngiliz motor devi Rolls Royce’a ortak olmasıyla birlikte MMU için önemli bir motor alternatifi doğmuş oldu. TRMotor şirketinin üzerinde çalıştığı yerli ürünü MMU’nun seri üretimine yetiştirememesi halinde TUSAŞ’ın Rolls Royce firmasıyla el sıkışması yüksek olasılıkta görünüyor.
MMU MOTORU 3 KANALDAN
Türkiye, motor konusunda muhtemel aksiliklere karşı temkinli ve ‘çok kanallı’ hareket ediyor. Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, MMU/TFX motoru için Rolls Royce ile yürütülen müzakerelerde belli bir noktaya geldiklerini ifade etmiş ve şöyle demişti:
“Rolls-Royce’un bu uçak için hazır bir motoru yok. Onlar, Türkiye’de kurdukları bir ortaklık ile bu uçak için motor geliştirmeyi teklif ediyorlardı ama o geliştirmenin şartları arasında bizim kabul edemeyeceğimiz 5-6 tane madde vardı. Onları uzun süre boyunca müzakere ettik ve çoğunda istediğimiz yere kadar geldi mesele. Şu anda biz anlaşılabilir bir konuda olduğunu düşünüyoruz. Eğer onlar da hazırlar ise bu işi artısıyla eksisiyle bir yere getirebilecek durumdayız. Bazı rakamsal konulara karar vereceğiz. Top, karşı sahada.”
“Ancak bu, bir kanal. Bu tür projelerde çok kanallı düşünmek zorundasınız. Yine ilk hangardan çıkışı ve ilk uçuşları gerçekleştirmek üzere, dünyada mevcut bir – iki motor tipini seçip uçağımızda kullanmak üzere çalışmalarımız var. O konuda da çalışmalar devam ediyor, motor tipleri belli. Ayrıca da kendi milli motorumuzu geliştirme çabamız da devam ediyor yani üç kanaldan bu işi yürütüyoruz.”
Özellikler (F100)
F100-PW-220 Düzenle
Genel özelliklerDüzenle
- Tip: Artyakıcı turbofan
- Uzunluk: 191 inç (490 cm)
- Çap: 34.8 inç (88 cm) giriş, 46.5 inches (118 cm) maksimum çıkış
- Kuru ağırlık: 3.234 pound (1.467 kg)
KomponentlerDüzenle
- Kompresör: Çift Makaralı Eksenel kompresör
- Bypass oranı: 0.71:1
- Yakıcılar: Dairesel
PerformansDüzenle
- Maksimum güç:
- 14.590 pound-güç (64.9 kN) military thrust ile,
- 23.770 pound-güç (105.7 kN) artyakıcıyla
- Genel basınç oranı: 25:1
- Özel yakıt tüketimi: Military thrust: (0.73 lb/(lbf·h))
- Güç / ağırlık oranı: 7.4:1