Türkiye'nin ilk üretimi Lityum İyon Pil Nedir?
Lityum iyon pil çeşitleri, yeniden doldurulabilir. Lityum iyon pillerin içeriğinde elektrotlar, karbon ve metal oksit; elektrolit ise lityum tuzu çözeltisidir. Bu piller, ağırlıkları ve büyüklüklerine nazaran sağladıkları yüksek güç sebebiyle pek çok alanda revaçta olan ve kullanılan bir pil türüdür. Bir lityum iyon pilinin içi; katot, anot ve ayırıcı plaka olmak üzere 3 temel bölümden oluşur. Batarya şarj edildiğinde elektrik yüklenen lityum atomları, karbon katmanında toplanır ve şarjdan çıkarıldığında elektronlar, katot kısmına doğru yönelir. Kendi içindeki bu döngünün gerçekleşmesi esnasında elektromanyetik güç ortaya çıkar. Sıvı haldeki lityumun yoğunluğu, yalnızca suyun yarısı kadardır. Lityum katı hâldeyken en hafif metaldir. Bununla birlikte lityumun elektron verme ve artı yüklenme eğiliminde olması, pillerde kullanılmasındaki önemli faktörlerin başında gelir.
Yerli lityum pili TOGG’a yetişecek
TOGG’un batarya yapımında kullanılacak yerli lityum üretiminde yeni bir aşamaya geçildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, sıvı bor atıklarından üretilen yerli lityumun Türkiye’nin en büyük batarya üreticilerinden ASPİLSAN tarafından yapılan testlerden başarıyla geçtiğini açıkladı.- Eti Maden’in ürettiği lityumun, Türkiye’nin en büyük batarya üreticilerinden ASPİLSAN tarafından yapılan testlerden de başarıyla geçtiğini açıklayan Dönmez, “Bor atıklarından elde ettiğimiz yüzde 99,5 saflıktaki lityum, ASPİLSAN Enerji tarafından karakterize edilerek lityum pil hücrelerinde test edildi. İlk testlerde, özellikle yüksek güç pil hücreleri tarafından gereken yüksek akım sağlayabilme özelliği test edildi ve ticari muadilleriyle aynı performansı ortaya koyduğu belirlendi” diye konuştu.
YERLİ OTODA KULLANILACAK
Türkiye’nin bor cevherinin Türkiye’nin yüksek teknolojili ürünlerine enerji vereceğini belirten Dönmez, “Kırka Tesisleri’nde ürettiğimiz lityumu yerli otomobilimiz TOGG olmak üzere, mobil cihazlar, tabletler, bilgisayarlar gibi akıllı teknolojilerin depolama alanlarında kullanmak istiyoruz. Böylece, ileri teknolojilerde yerlilik oranının artmasına önemli bir katkı sağlayacağız” ifadelerini kullandı.
Lityum iyon teknolojisine yatırım yapan ülkeler enerji alanında dışa bağımlılığını azaltıyor. Türkiye de yerli ve milli lityum iyon pil üretim sürecinde mutlu sona ulaştı. ASPİLSAN Enerji, Cumhurbaşkanlığı proje desteği ile Kayseri'de kurduğu 25 bin metre kare kapalı alana sahip Türkiye'nin ilk lityum iyon pil üretim tesisisi. Tesis yılda 22 milyon pil üretecek Lityum iyon silindirik pil üretimi Avrupa'da ilk kez bu kez bu tesiste yapılacak. Yeni tesis 220 megavat saat kapasite ile yılda yaklaşık 22 milyon pil üretecek. Burada üretilecek piller üstün özellikleri sayesinde Türkiye'yi bu pazarda rekabetçi ülke konumuna getirecek. Lityum İyon Pil Üretimi Proje Direktörü Nihat Aksüt, yaptığı açıklamada, "Bizim pilimizi ünlü markaların benzer kapasitesindeki pilleriyle kıyasladığınızda daha düşük ısı şartlarında çalışma yeteneğinin olduğunu ve daha yüksek deşarj oranına sahip olduğunu görüyoruz." dedi.
Lityum İyon Pil Özellikleri
Taşınabilir cihazların kullanım ömrünü uzatan pil çeşidi olarak bilinen lityum iyon piller, klasik pil türlerine nazaran daha uzun ömürlü, daha güçlü, bir seviyeye kadar daha hızlı şarj olabilen ve daha hafif pillerdir. Bunun sebebi, lityum iyon pillerin doldurulabilme yoğunluklarının en üst seviyede olmasıdır. Lityum iyon pillerde şarj etmek için pilin tamamen boşalmasına gerek yoktur. Arzu edildiği zaman şarj edilebilir; istenilen seviyede şarjdan çekilebilir. Lityum iyon piller, kapasitelerini her yıl yüzde 20 ila yüzde 30 arasında kaybeder. Bu pil türlerinin ortalama ömürleri, 5 yıldır. Doğrudan güneş ışınları ve ısıdan uzak kalacak şekilde muhafaza edilmesi gereken bu piller, hâlihazırda kullanılan en yaygın ve verimli olan pil türü olarak kabul edilir. Lityum iyon pil özellikleri arasında en belirgin handikap, bu pillerin kullanım ömürlerinin, üretim tarihlerinden itibaren başlamasıdır. Bu pil türü, depoda tutulup kullanılmasa da ömrü, geçen süre ile azalır.
Lityum İyon Pillerin Elektrikli Arabalarda Kullanımı
Son yıllarda elektrikli araç kullanımı, küresel ısınma ve sera gazı emisyonları üzerine artan endişeler ile hızla artmaktadır. Bu nedenle, şarj edilebilir piller, elektrikli araçlarda umut verici farklı bir güç kaynağı olarak kullanılmaktadır. Lityum iyon pillerin pek çok avantajı bulunmaktadır. - Yüksek anma voltajı - Yüksek enerji yoğunluğu - Uzun ömür - Hafif ve taşınabilir yapı - Tamamen şarj olmadan kullanılabilme Bu özelliklerinden dolayı lityum iyon pil çeşitleri, elektrikli arabalarda yoğunlukla kullanılan pil türleri arasındadır. Diğer şarj edilebilir batarya çeşitlerinden en önemli farkı ve ayrıcalığı, enerji yoğunluğunun yüksek olmasıdır. Yalnız bütün bu avantajlarının yanında lityum iyon pillerin patlama tehlikesi de mevcuttur. Geleceğin teknolojisi olarak ifade edilen lityum iyon pillerin özelliklerini daha da ileri düzeye taşımak ve dezavantajlarını sonlandırmak için çok ayrıntılı ve farklı araştırmalar gerçekleştirilmektedir. ASPİLSAN, yeni fabrikasında öz patent ve lisanslar ile seri üretim yapıyor. Yani ortaya yeni bir ürün koymuş durumda. Yıllık üretim kapasitesi 220 MWh olan bu yeni tesiste, dakikada 60 hücre üretiliyor. Bu da senelik olarak 21 milyon 600 bin adet hücreye tekabül ediyor. İlk plana göre üretilen pillerin kapasitesi 2800 mAh, gerilimi ise 3.65V.- ASPİLSAN’ın başlıca çözümleri:
- Her Türlü Ni-Cd, Ni-MH, Li-İyon, Li-Po Pil ve Bataryalar
- Güneş Pili, Isıl Pil ve Yakıt Pili
- Yenilenebilir Enerji
- Enerji Depolama Sistemleri
- Şarj Cihazları
- Pil/Batarya Laboratuvar Test Sistemleri
- Nikel Kadmiyum Komple Uçak Akü ve Hücreleri