GPS ve Küresel Uydu Sistemleri
GPS hepimizin duymuş olduğu bir uydu sistemidir. Günlük yaşamda hayatımızı kolaylaştırmasının yanı sıra sivil ya da askeri araçlarımızın da güvenli bir şekilde bir yerden bir yere hareket etmesini de sağlamaktadır. Örnek vermek gerekirse gemilerimizin uçaklarımızın konumlarını GPS yardımıyla doğru bir şekilde tespit etmek ve onları doğru yöne hareket ettirmek mümkündür; ayrıca insansız araçlar dediğimiz sınıf da GPS yardımıyla kontrol edilmektedir. Peki nedir bu GPS ?
GPS’in asıl kuruluş amacı askeri ihtiyaçlardan kaynaklanmaktadır. GPS alıcıları yön bulmakta, askeri çıkartmalarda ve roket atışlarında kullanılmak üzere yapılmıştır. Fakat ABD’nin 1980’lerde GPS’i sivil kullanıma açmasıyla GPS hayatımızın vazgeçilmezleri arasına girmiştir. Günümüz de ise birçok gemimiz uçağımız
İHA’larımız GPS sayesinde güvenli bir şekilde kumanda edilmektedir.
GPS 3 ana bölümden oluşmaktadır; 24
uydudan oluşan uzay bölümü, uydu kontrol istasyonlarının bulunduğu kontrol bölümü ve GPS alıcılarının bulunduğu kullanıcı bölümü. Dünya üzerindeki bir GPS alıcısının her zaman en az 4 adet uyduyu görebileceği şekilde yerleştirilmişlerdir ve her bir uydu çok düşük radyo sinyalleri yayarlar ve yeryüzünde ki GPS alıcıları da bu sinyalleri alırlar ve bu şekilde konum belirlenmiş olur. En basit tanımıyla GPS’in çalışma prensibi bu şekildedir. GPS, kapalı alanlar ve su altı gibi sinyallerin zor alındığı yerler dışında, dünyanın her yanında konum bulma konusunda başarılı bir sistemdir. İHA'lar ve füzeler başta olmak üzere savunma sanayisi için sinyal karıştırmaya dayanıklı GNSS anten sistemleri geliştiren TUALCOM, "dünyanın en küçük ve en performanslı ürünlerine", askeri ve sivil amaçlı kullanıma uygun, çift antenli yeni bir çözüm ekledi Türk mühendisleri, savunma sanayisi ürünlerinin güvenli şekilde görev yapmasını sağlayan karıştırmaya dayanıklı küresel navigasyon uydu sistemleri (GNSS) çözümlerine, dünya pazarlarında iddialı yeni bir ürün ekledi.
Türk mühendislerinin Karınca GPS ve Küresel Uydu Sistemleri (GNSS)
TUALCOM, "dünyanın en küçük boyutlu" anti-jam ürününün seri üretimine başladı. 10'dan fazla anti-jam ürünüyle alanına liderlik eden şirket, yeni ürüne, ailesinin en küçük boyutlusu olması ve "boyundan büyük iş yapması" sebebiyle ANTY (
karınca) ismini verdi.
TUALCOM Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Salih Erdem, elektronik harp, telemetri, uçuş sonlandırma, anti-jam ve data link konularında 2013 yılından itibaren geliştirme ve üretim yaptıklarını söyledi. Erdem, elektronik harbin ise sonu gelmeyen, sürekli karşı tedbirlerin olduğu bir alan olduğuna dikkati çekti. Çalışmalara almaçlar üreterek başladıklarını dile getiren Erdem, GPS alıcıların karıştırılmasından doğan ihtiyaç üzerine de anti-jam ürün ailesi üyelerini çıkardıklarını bildirdi. 2,5 sene önce ilk
anti-jam ürününü piyasaya sunduklarını, zaman içinde bu alanda dünyanın en geniş ürün ailesine sahip firması haline geldiklerini anlattı. Anti-jamin elektronik harbin en önemli ögesi olduğunu vurgulayan Erdem, "Platformlarımız operasyon yaparken veya bir yere giderken halk dilinde GPS alıcısına ihtiyaç duyuyor. Sinyaller uydudan yayınlandığı için son derece düşük seviyede ve karıştırılması çok kolay. Geliştirdiğimiz çözümlerle temiz GNSS sinyalini platformlara sağlamayı başarıyoruz. 8 ve 4 antenli, minyatür ve bütünleşik modellerimiz var." dedi.
Yerli ve milli bir sistem neden gerekli? Türkiye bugüne kadar farklı operasyonlar, sınır ötesi harekatlar, kritik hedeflerin vurulması gibi adımlar heb ABD veya AVRUPANIN sistemlerini kullanmak sureti ile oldu. “Tüm büyük askeri platformlarımızın, füzelerimizin, mühimmatlarınızın bu sistemleri kullandığı gerçeği ortada duruyor… Bugüne kadar attığımız adımlarda kimi zaman ABD, kimi zaman diğer ülkelerin navigasyon sistemlerini kullandık. Başka bir ülkenin navigasyon sisteminin kritik harekatlarda, onların istemediği bir savaş ortamında çalışıp, çalışmayacağının garantisini kimse veremez. İleride ABD'nin, Rusya’nın, Avrupa’nın, Çin'in en ihtiyaç duyduğumuz anda sistemin fişini çekmeyeceğine ne kadar güvenebilirsiniz? İşin diğer boyutu daha da önemli… Size verilen koordinatların gerçekliğinden emin olmanız son derece değerli. Belki de kritik bir zamanda çok önemli bir hedefi yok etmek isteyeceksiniz ancak kullanacağınız navigasyon sistemi manipüle edilmiş değerler gösterecek? Hassasiyet oldukça kritik bu işlerde. Hedefi 5 metre şaşırmak belki rakam olarak küçük gelebilir ama eğer orada sivil bir yerleşim varsa muhtemel sonuçların ne olacağını düşünebiliyor musunuz? Tüm bunları alt alta koyduğunuzda yerli ve milli bir konumlama sisteminin neden gerekli olduğu daha iyi anlaşılıyor.”
Türk mühendislerinin Karınca GPS ve Küresel Uydu Sistemleri (GNSS)
"OPERASYON VE NAVİGASYON GÜVENLİ ELLERDE" Son olarak 2 antenli yeni bir ürün geliştirdiklerini "Askeri alanda tek er ya da manga düzeyinde kullanılabileceği gibi sivil alanda da çokça kullanılabilecek bir ürün. Tüm dünyada lansmanını gerçekleştireceğiz." denildi GNSS almacının gemiden uçağa, insansız araçlardan füzeye, roketten tek ere kadar yaygın kullanıldığı bilgisini veren Erdem, sivil alanda ise haritacılıkta kullanılan İHA'ların, bilgisayar serverlarının da bu teknolojiden yararlandığını kaydetti. Sahada bütün GNSS bantlarının karıştırıldığını, bu nedenle çok yaygın anti-jam ürünlerini tasarlayıp ürettiklerini dile getirerek, "4 antenli yapılar 3 jammera, 8 antenli yapılar 7 jammera kadar direnç sağlıyor. Uygulamaya özel farklı anten tipleri ile farklı platformlarda hizmet verebiliyoruz. Şu an bütün operasyon ve navigasyon güvenli ellerde diyebiliriz." ifadelerini kullandı.
REKABETTE İDDİALI Uluslararası pazarda Kanada, ABD, Fransa'dan rakipleri bulunduğunu belirterek, yüksek performans, küçük boyut, fiyat ve ürün çeşitliliğiyle onlara üstünlük sağladıklarını bildirdi. Yaklaşık 2 yıl önce tanıttıkları bütünleşik sistemin o dönem en küçük anti-jam ürünü olduğunu vurgulayan Erdem, son olarak daha küçük boyutta geliştirdikleri 2'li anti-jam ürünün seri üretiminin başladığını dile getirdi. Bu alanda dünyada 1-2 rakipleri bulunduğunu ve onları geride bırakmayı amaçladıklarını kaydetti. Anti-jam ürünlerinin devlet izniyle dost ve kardeş ülkelere satılabildiğine "Yurt dışını 2 antenli anti-jam ürünümüzle fethetmek istiyoruz. Bunlardan 10 binlerce satma hedefindeyiz." diye konuştu.
Dünyadaki GNSS Sistemleri
- NAVSTAR GPS: Dünyanın ilk ve işlevsel olan tek uydu navigasyon sistemi. ABD Savunma Dairesi tarafından 1994 yılında başlangıçta 24 uydu (Şu an 32 uydusu bulunuyor.) olarak geliştirilmiş bir sistemdir.
- GLONASS: Rusya tarafından 1995 yılında faaliyete geçirilen GLONASS sisteminde, 19.130 km yükseklikte 25 uydu kullanılıyor. Askeri ve sivil amaçlı kullanılan sistemde; yeni nesil cihazlar hem GPS hem de GLONASS için destek vermektedir. Hata oranı 1 metre civarında.
- Galileo: Avrupa Birliği’nin yeni uydu sistemi. Sivil kullanıma yönelik olarak tasarlandı. Sistemin ilk uydusu 2011 yılında fırlatıldı. Tamamlandığında 30 uydu ile çalışan, yüksek doğrulukta ve geniş kapsama alanına sahip bir sistem olacak. Şu an 26 uydusu uzayda yer alıyor.
- BeiDou: Çin Halk Cumhuriyeti tarafından tasarlanan ve 35 uydudan oluşması planlanan bir sistem. 2012 yılında bölgesel olarak hizmet vermeye başladı. Şu an 14 uydudan oluşan sistemin 2020 sonunda tamamlanması planlanıyor. 10 metre konumlama doğruluğu bulunuyor.
Türk mühendislerinin Karınca GPS ve Küresel Uydu Sistemleri (GNSS)
Türkiye’de Navigasyon Mevcut Durumu
Türkiye tarafından uzaya bugüne kadar 6 iletişim uydusu, 4 yer gözlem uydusu ve 5 küp uydu gönderildi. Şu an 10 adet uydumuz aktif durumda olmakla birlikte henüz konumlama uydusu bulunmuyor. GPS, GLONASS ve Galileo sistemlerinden aldığı konum bilgisini santimetre düzeyinde hassas hale getiren TUSAGA-Aktif GNSS Sistemi askeri alanda hizmet veriyor. Ayrıca, TÜRKSAT ve TUSAŞ tarafından bölgesel tabanlı bir sistemin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılıyor.
GNSS Sisteminin Dezavantajları
- Askeri ve sivil kullanımda birçok faydası olan GNSS’in milli olmaması nedeniyle, dışa bağımlı kalınıyor.
- GPS bugüne kadar geliştirilmiş yüksek doğruluklu bir navigasyon sistemi olmasına rağmen, elde edilen sonuçları etkileyen bazı hata kaynakları söz konusu.
- Ayrıca arazi yapısı ve bitki örtüsü uydu sinyallerinin alınmasını engelleyebiliyor
- GNSS sistemleri savaş durumunda düşman tarafından kolaylıkla karıştırılabilecek bir sistem.
- Sistemin devre dışı bırakılması, karıştırma ve aldatma olarak iki şekilde oluyor.
- GNSS sinyalinin daha yüksek güçlü gürültü basılarak GNSS alıcısı tarafından ayırt edilebilmesini engellemek “karıştırma”; GNSS sinyali ile aynı yapıda, daha güçlü ve hatalı konum bilgisi içeren bir sinyal yayınlamak ya da GNSS sinyalini alıp, zamanda gecikme ile yeniden yayınlamak “aldatma” olarak tanımlanabilir.
